De Zeelandbrug moet nog zeker zestig, liefst honderd jaar meekunnen

Betonhuid geconserveerd, nu de caissons

Na de bouw in 1965 was het de langste brug van Europa, nu is het nog steeds de langste van Nederland: de Zeelandbrug. Inmiddels is de 55 jaar oude verbinding tussen Noord-Beveland en Schouwen-Duiveland een Rijksmonument (2016). Het mag geen verwondering wekken dat dit ruim vijf kilometer lange kunstwerk onderhoud nodig heeft.

Doorsnede van de oude coating met daarop de (oude) toplaag.

In opdracht van de provincie Zeeland is materiaalkundig expertisebureau Bjond enkele jaren geleden een onderzoek gestart naar de conditie van het coatingsysteem dat het beton van de brug moet beschermen en de conditie van het beton zelf. Eigenaar Jo van Montfort: “De brug bestaat uit 54 pijlers en liggers, twee landhoofden en bevat twee basculebruggen. Op mijn geboortedag (29 mei 1962) werd door de brugmaatschappij opdracht gegeven voor de bouw. Het beton waar de pijlers van gemaakt zijn, was vrij snel na de bouw al in een slechte conditie. Om de opgetreden corrosie te stoppen, is ongeveer 30 jaar geleden besloten een coatingsysteem aan te brengen. Sindsdien is het de kunst om dat coatingsysteem in stand te houden. Zolang de coating functioneert, kan de brug overleven. Wij hebben uitgebreid onderzocht hoe de beschermlaag eraan toe is. Doel was om inzicht te krijgen in de levensduur van de huidige coating en welke maatregelen optimaal zijn om de levensduur te kunnen verlengen.”

Krasproeven met plakstrips geven een indicatie of de toplaag goed vastzit.

Betonhuid

Het beton van de Zeelandbrug wordt sinds jaar en dag tegen zon, water, zout en wind beschermd door een enkele polyurethaancoating en een toplaag. Van Montfort: “Om een goed beeld te krijgen van met name de betonhuid  – dat is alles wat boven de wapening ligt – hebben we alle schades geïnventariseerd, boringen en dieptemetingen gedaan en de kwaliteit van de toplaag getest. De polyurethaancoating bleek verrassend goed gebleven, de betonhuid was op een beperkt aantal schadeplekken na ook op orde. Op basis hiervan is besloten tot een herstelprogramma dat in 2018 is uitgevoerd. Daarin is de schade aan het beton gerepareerd en de hele constructie met hoge druk water gereinigd.”

Polyurethaancoating

Toen volgde de belangrijkste ingreep: het conserveren van de 40.000 m² beton. Van Montfort: “Die polyurethaancoating houden we in leven met een nieuwe toplaag die beschermt tegen UV-straling en zout. We zijn na uitgebreid testen uitgekomen op een product van Mapei, Elasto Color Waterproof, een middel op acrylaatbasis dat zeer goed hecht aan de bestaande coating en aan alle strenge fysieke eigenschappen voldoet. Bedenk dat het buitengaats wordt aangebracht vanaf pontons en hoogwerkers, in wind, zon en regen. Er zijn niet veel producten die dat aankunnen.”

Bjond kan gebruikmaken van de originele tekeningen, in dit geval van Van Hattum en Blankevoort.

Onderzoek caissons

Bjond heeft recentelijk een vervolgopdracht van de provincie Zeeland ontvangen. Van Montfort: “We mogen de conditie van de caissons onderzoeken. Dat zijn de ovaalvormige bakken van voorgespannen beton waar de pijlers op staan. Daar is nooit goed naar gekeken en waarschijnlijk gaan we op korte termijn een verkennend onderzoek starten. De spankabels lopen rondom in de caissons en houden de betonnen constructies bij elkaar. Breekt de kabel, dan heb je een probleem. De bedoeling is om met radar te kijken waar de strengen precies liggen en kijkoperaties uit te voeren om de conditie in de caissons te bekijken. Ook kruipen we in een aantal pijlers.”

Volgende beurt

Doel van al deze operaties is voorkomen dat wapening in deze constructies gaat corroderen. Van Montfort: “De Zeelandbrug moet nog zeker zestig en liefst honderd jaar meekunnen. De volgende grootonderhoudsbeurt is met de huidige bescherming naar mijn verwachtig pas over twintig tot vijfentwintig jaar weer nodig. Wij zijn in elk geval trots dat we een cruciale rol mogen spelen in de instandhouding van deze prachtige brug.”