Architecten en bouwmeesters roepen op tot aanbestedingen waarin kwaliteit wordt beloond

Vandaag organiseerde de Koninklijke Bond van Nederlandse Architecten (BNA) in Nieuwspoort het Aanbestedingsdebat waarin de urgentie van een eerlijker aanbestedingsklimaat voor architecten centraal stond. Architectenbureaus ervaren dat de huidige praktijk leidt tot willekeur en ongezonde concurrentie, met negatieve gevolgen voor zowel de kwaliteit van de gebouwde omgeving als de bureaus.

Tijdens de bijeenkomst, georganiseerd in samenwerking met BNI, BNO, BNSP, NVTL en de TU Eindhoven, presenteerde BNA twee nieuwe initiatieven om aanbestedingsprocedures en architectenselecties te verbeteren:

• BNA opent het Gemeenteloket Aanbesteden. Dit is vanaf 1 januari 2026 beschikbaar voor gemeenten die hun voorgenomen aanbestedingen willen laten toetsen. Daarmee wil BNA de kennis bij gemeenten vergroten en voorkomen dat in aanbestedingen onnodige of onredelijke eisen worden gesteld. 
• BNA presenteerde de conceptversie van de Handreiking proportionele selectie architecten bij aanbestedingen (voorheen Richtlijn Aanbesteden bij architectenselecties) en nodigt marktpartijen uit om bij te dragen aan de definitieve versie.

Jeroen de Willigen, voorzitter BNA, benadrukte het belang van verandering: “We moeten toe naar een aanbestedingsklimaat waarin kwaliteit zwaarder weegt dan procedure. Architecten willen niet langer tegenover elkaar staan in een wedstrijd waar niemand wint, maar samen werken aan een gebouwde omgeving van hoge kwaliteit. Dat vraagt om duidelijke spelregels en fair play. We nemen nu zelf het initiatief om aanbestedingen en architectenselecties te verbeteren, maar we vragen de overheid en partijen in de bouwkolom om ook bij te dragen. We rekenen erop dat de partijen in de Tweede Kamer die deze week debatteren met de minister van Economische Zaken over nieuwe aanbestedingsregels onze ervaringen meenemen.”

Tijdens het debat in Nieuwspoort spraken onder anderen: Francesco Veenstra (Rijksbouwmeester), Marianne Loof (Spoorbouwmeester), Leendert-Jan Visser (MKB-Nederland), Annemiek Bleumink (Paul de Ruiter Architects), Eric Luiten (Politiebouwmeester) en de BNA-bestuurders Jeroen de Willigen en Jan Peter Wingender.

Ook werd het ARCH-E-onderzoek van prof.ir. Juliette Bekkering (TU Eindhoven) gepresenteerd, dat inzicht geeft in de huidige aanbestedingspraktijk en de effecten daarvan op de sector.

Het debat in Nieuwspoort vond plaats in aanloop naar het Commissiedebat Marktordening en consumentenbescherming in de Tweede Kamer op 2 oktober, waar aanbestedingen op de agenda staan. BNA roept de politiek op om de urgentie te onderstrepen en te kiezen voor een aanbestedingsklimaat waarin kwaliteit wordt beloond.