Of het nu bruggen of tunnels zijn, consoles die balkons en galerijen van woonflats dragen of balken en kolommen in de industrie: overal in Nederland verkeren betonconstructies in slechte staat en is onderhoud een zaak van groot maatschappelijk belang. Alles vervangen door nieuwbouw is geen optie, we zullen het dus langer moeten doen met de bestaande bouwwerken. Veel problemen komen door chloride-aantasting van de wapening. Om dat gestructureerd aan te pakken, is kathodische bescherming (KB) een uitstekende oplossing. “Maar dat moeten we wel standaardiseren om de schaal van de problemen aan te kunnen”, aldus Anthony van den Hondel van Cathodic Protection Supplies. “Bovendien kan het werk dan ook uitgevoerd worden door mensen die minder ervaren zijn, zonder inboeten aan kwaliteit. Experts zijn immers schaars en kunnen nuttiger werk leveren bij bijzondere gevallen.”
Van den Hondel is een gedreven man. De wegwerpmaatschappij waarin wij nog steeds leven is hem een gruwel en dat geldt ook voor de gebouwde omgeving. “Voor de korte termijn bouwen, soms zonder onderhoud te plegen; het kan misschien een model zijn waarmee geld wordt verdiend, maar dat is niet meer van deze tijd. We staan tegenover een immense onderhoudsopgave van onze infrastructuur en gebouwen en dat moeten we ook nog eens doen met steeds minder mensen. Ik zie het dan ook als mijn missie om waar ik kan een bijdrage te leveren aan de zo lang mogelijke instandhouding van beton. Wat er staat, is ons erfgoed, daar moeten we zuinig op zijn. Beton heeft ook een zeer grote milieu-impact, dus behoud betekent milieuwinst.”
Als de wapening roest en er is chloride in het spel, dan is kathodische bescherming (KB) volgens Van den Hondel de enige remedie. “Deze methode is veertig jaar geleden ontwikkeld en de bouwsector heeft er decennia aan ervaring mee op kunnen doen. Dat begon met enkele grote installaties per jaar. In de loop van tijd is dat geleidelijk gegroeid tot tientallen veelal kleinere installaties per jaar. KB zorgt voor levensduurverlenging van beton, en daarmee voor meer opbrengst van reeds geïnvesteerd CO2. Met de enorme opgave waar de BV Nederland voor staat, is verdere toepassing van KB onvermijdelijk. En dat kan alleen door standaardisering van KB in het ontwerp- en uitvoeringsproces. Grote organisaties zoals Rijkswaterstaat en energiebedrijven die meerdere KB-systemen beheren, hebben hierin het meest te winnen.”
Een voelbaar probleem is het tekort aan personeel. “Door vergrijzing loopt kennis weg en nieuw technisch personeel is moeilijk te krijgen”, aldus Van den Hondel. “We moeten daarom slimmer werken, niet harder, en dat kan door de techniek die we de afgelopen jaren hebben opgebouwd goed te borgen in consistente processen en werkwijzen. Daarmee verminder je de variatie in uitvoeringsmethoden, dataverzameling en monitoring, wat leidt tot een efficiënter beheer van de installaties. Door het gebruik van gestandaardiseerde ontwerpen kunnen aannemers en technici werken volgens bewezen procedures die voldoen aan de ISO 12696-norm. Dit verhoogt de betrouwbaarheid en duurzaamheid van KB-systemen. Je vereenvoudigt met standaardontwerpen ook het ontwerpproces, wel handig in een tijd waarin KB-ontwerpers schaars zijn. Gestandaardiseerde systemen zijn tevens eenvoudiger en sneller te installeren, wat wederom de arbeidskosten drukt. Het verminderen van ontwerpfouten en het stroomlijnen van het installatieproces werkt ook nog eens kostenverlagend.”
Een praktisch voorbeeld van standaardisatie is de toepassing van KB op bruggen en viaducten. Van den Hondel: “Het project ‘Doen’ van RWS resulteerde in een succesvolle instandhouding van de Nijkerkerbrug, waar vervanging – met de bijkomende langdurige overlast – ook een optie was. Een deel van het succes was te danken aan het toepassen van KB op die delen die een onderhoudsprobleem met wapeningscorrosie hadden. Nieuwe projecten met KB zijn in beeld, waarbij de te beschermen delen qua bouwwijze en problematiek overeenkomen. Hier is door RWS al gewerkt aan gestandaardiseerde ontwerpprincipes die in het vervolg over andere projecten uitgerold kunnen worden.”