Brutalistisch meesterwerk in beton

In de jaren zestig was het gebruik van gewapend beton in Spanje nog volop in ontwikkeling. Toch durfden een groep architecten – Fernando Martínez García-Ordóñez, Dexeus Beatty, Bellot Port en Herrero Cuesta – en ingenieur Claudio Gómez Perretta het aan om met dit materiaal een avant-gardistisch kerkgebouw te realiseren. Het resultaat, de Iglesia de Nuestra Señora de Loreto in Jávea, is een technisch en esthetisch hoogstandje.

De twaalf slanke betonnen steunpilaren, die de apostelen symboliseren, dragen een imposant dak met een gebogen constructie die doet denken aan een omgekeerde scheepsromp. De kracht van het ontwerp schuilt in de vloeiende, organische vormgeving en het naadloos in elkaar overlopende betonwerk – een prestatie die destijds technisch zeer uitdagend was.

Blokbekisting

Voor de constructie werd gebruik gemaakt van een blokbekistingssysteem, een relatief nieuwe techniek in Spanje. Het vergde precisie en vakmanschap om de complexe geometrie van het dak te realiseren. De draagconstructie moest niet alleen de belasting van het zware gewapend beton kunnen dragen, maar ook bestand zijn tegen de zeeklimaatomstandigheden van de kustplaats. De betonkwaliteit en afwerking waren cruciaal: de zichtbare betonnen oppervlakken hebben een ruw karakter, typerend voor brutalistische architectuur, maar werden met uiterste zorg uitgevoerd om scheurvorming en erosie te minimaliseren.

Serene, ruimtelijke beleving

Binnenin draagt de monolithische betonstructuur bij aan een serene, ruimtelijke beleving. Opvallend is de afwezigheid van hoeken. De wanden lopen vloeiend in elkaar over en versterken de dynamiek van de ruimte. Strategisch geplaatste lichtopeningen zorgen voor een subtiel spel van licht en schaduw, terwijl het houten plafond de robuustheid van het beton contrasteert.

De innovatieve toepassing van beton en de ingenieuze constructie maakten deze kerk tot een referentieproject in de Spaanse bouwgeschiedenis. In 1969 werd het genomineerd voor de Premio Nacional de Arquitectura. Voor de beton- en bouwsector biedt dit project een inspirerend voorbeeld van de grenzen die met gewapend beton verlegd kunnen worden.