Samen sterk aan de Van Brienenoordbrug

De Van Brienenoordbrug is één van de bekendste en drukst bereden bruggen van Nederland en staat zelfs bekend als drukste beweegbare brug van Europa. Het belang van de brug voor het nationale wegennet is groot, en dat maakt het onderhoud ervan cruciaal. Recent werd een omvangrijke renovatie uitgevoerd aan de oostelijke beweegbare klep van de brug. Het project was geen standaard onderhoudsklus, maar een operatie waarin planning, samenwerking en een innovatieve aanpak de sleutel waren tot succes. Onder leiding van KnookStaal, in samenwerking met Straal- en Schildersbedrijf Feijenoord en diverse andere gespecialiseerde partners, werd binnen twee lange weekenden het complete houten dek vervangen en de onderliggende staalconstructie geconserveerd.

Arnold den Hoedt, projectmanager bij KnookStaal, legt uit dat het project voortkwam uit het reguliere onderhoudscontract ‘Vast Onderhoud Beweegbare Objecten’ (VOBO) voor Rijkswaterstaat. Binnen dit contract, uitgevoerd door de Combinatie STERK (KnookStaal en Swarco), wordt onderhoud gepleegd aan twaalf bruggen en vier sluizen in Zuid-Holland. “Normaal gaat het om periodiek onderhoud”, vertelt Den Hoedt. “Maar bij de Van Brienenoordbrug bleek de situatie omvangrijker. Het houten rijdek op het oostelijke val was na zestig jaar letterlijk aan het einde van zijn levensduur. De balken waren door vocht en slijtage aangetast en moesten volledig worden vervangen.” Hoewel Rijkswaterstaat bezig is met een bredere tender voor groot onderhoud, kon de Van Brienenoordbrug niet wachten. “Daarom hebben we dit project als extra opdracht binnen ons onderhoudscontract uitgevoerd.”

Van boom tot brug

Een cruciaal onderdeel van de renovatie was de vervanging van circa vierhonderd Azobé-balken. De levertijd en kwaliteit van het hardhout vormden een groot risico. “De balken moesten uit Gabon (Midden/West Afrika, red.) komen”, zegt Den Hoedt. “We zijn zelf ter plaatse geweest om de kwaliteit te controleren en de levertijd te borgen. Door vroegtijdig in te kopen konden we zeker zijn dat het materiaal op tijd en in de juiste kwaliteit beschikbaar was.” Naast het hout speelde ook de staalconstructie een rol. De onderzijde van de brug bevatte oude conserveringslagen met chroom-6, wat de werkzaamheden extra complex maakte. Boutverbindingen waren na decennia niet meer los te draaien, waardoor besloten werd om alles door te slijpen. “Dat betekende werken in een chroom-6-omgeving, met alle bijbehorende veiligheidsmaatregelen”, zegt Michel Schreuders, mede-eigenaar van Straal- en Schildersbedrijf Feijenoord en verantwoordelijk voor dit project.

Neuerungen

Om de balken efficiënt te kunnen verwerken, werd een compleet nieuwe methode ontwikkeld: een mobiele boorstraat. In vrachtwagentrailers werden rollenbanen en boorstations ingericht, waardoor de balken in een fabriekachtige lijn bewerkt konden worden. “Normaal gesproken moet je ter plaatse veel boren, wat risico’s met zich meebrengt qua veiligheid en kwaliteit”, zegt Den Hoedt. “Met de boorstraat konden we razendsnel, veilig en nauwkeurig werken. Dit soort innovaties zijn nodig als je in slechts twee weekenden een hele brug wilt openbreken en weer terugplaatsen.”  

Stralen

Onder de brug werkte Feijenoord als voorbereiding op de weekendafsluitingen aan het kaalstralen van de staalconstructie. Omdat het om chroom-6 ging, werd een speciale aanpak gekozen. Hangsteigers onder de brug werden volledig ingepakt en opgedeeld in compartimenten. Met krachtige afzuiginstallaties werd voorkomen dat gevaarlijke stoffen vrijkwamen in de omgeving. Schreuders licht toe: “We werkten 24/7 in ploegendienst. Elk compartiment werd zorgvuldig behandeld en vervolgens volledig gereinigd. Straalgrit en stof zijn opgevangen in speciale containers en volgens de voorschriften afgevoerd. Intensief werk, maar cruciaal om de klus binnen de twee lange weekenden veilig en efficiënt uit te voeren.”

Weekendoperatie

Het daadwerkelijke vervangen van het dek vond plaats tijdens twee lange weekenden, met stremmingen van de A16. “Het uitgangspunt was: als de weg dicht is, moet je er het maximale uithalen”, zegt Den Hoedt. “We wisten dat we strak in de tijd zaten. Dankzij alle voorbereidingen ging het werk sneller dan verwacht. Daardoor konden we zelfs extra asfalt vervangen op de boogbrug, een actie die nog op de lijst stond en door de goede planning direct meegenomen kon worden.” De conservering werd aangepast op de verwachte resterende levensduur van de brug. “In plaats van het gebruikelijke 3-laagssysteem kozen we in overleg met Rijkswaterstaat voor een 2-laagssysteem, passend bij de resterende levensduur van de brug én cruciaal om de strakke planning te halen”, zegt Schreuders.

Moe, maar voldaan

Tijdens de weekenden werkten zo’n zestig mensen tegelijk op en rond de brug. Om dit in goede banen te leiden, organiseerde KnookStaal vooraf instructiedagen voor alle monteurs en uitvoerders. Den Hoedt: “We wilden dat iedereen exact wist wat hem te wachten stond. Veiligheid, volgorde, materiaal, alles werd doorgenomen. Dat gaf rust en vertrouwen tijdens het werk.” Na lange shifts van twaalf uur was de vermoeidheid groot, maar de voldoening nog groter. “Normaal ben je na zo’n weekend gesloopt. Nu was iedereen moe, maar mét een glimlach. Er hing een positieve sfeer, omdat alles zo gesmeerd liep. Het was hard werken, maar ook genieten van de samenwerking en de resultaten.”

Zusammenarbeit

De intensieve samenwerking heeft dit project volgens de heren tot een succes gemaakt. “Niet alleen tussen hoofdaannemer en onderaannemers, maar ook met Rijkswaterstaat. Iedereen stond er hetzelfde in: we doen wat nodig is, niet meer en niet minder. Er was openheid en vertrouwen. Alle uitvoerders zaten regelmatig samen om risico’s door te nemen en oplossingen te bedenken. Je kunt zo’n project alleen succesvol afronden als je elkaar vertrouwt en informatie deelt”, zegt Den Hoedt. Ook Schreuders deelt die menig en zegt: “Normaal zie je vaak eilandjes ontstaan. Hier niet. Wij konden rechtstreeks met Rijkswaterstaat schakelen, of met een andere onderaannemer. Dat gaf enorme snelheid en duidelijkheid. Het project ademde samenwerking.”