FENIX: indrukwekkende staalconstructie met 3D-gekromde elementen 

In de Rotterdamse haven is een indrukwekkende staalconstructie verrezen: FENIX. Een nieuw museum dat zich, door middel van kunst, richt op het thema migratie. Het project, gerealiseerd door CSM Steelstructures, omvat 2.100 meter gekromde buizen, spiegelend RVS, houten afwerking en dubbelgekromde glaspanelen en bracht vele technische uitdagingen met zich mee. Door een strakke samenwerking met alle bouwpartners en het gebruik van geavanceerde BIM-software zoals Rhino, Grasshopper, Tekla Structures en Trimble Connect, werd de complexe structuur stap voor stap gerealiseerd.

FENIX en de Tornado

Het ontwerp is van MAD Architects, die een opvallende Tornado-constructie bedacht, bestaande uit twee spiraaltrappen die elkaar kruisen. Deze trappen symboliseren de beweging van migranten: ontmoeting en afscheid. CSM Steelstructures begon in 2019 met de realisatie van deze complexe staalconstructie in het midden van de loods uit begin 1900. Deze was niet ontworpen voor zulke zware en grote structuren. Dit vergde veel aandacht voor de integratie van nieuwe en oude elementen.

Technische uitdagingen

De Tornado-constructie, met zijn grote overspanningen, vroeg om innovatieve engineering. De architect wilde zo min mogelijk zichtbare ondersteuningen, wat de complexiteit vergrootte. In samenwerking met IMD Raadgevende Ingenieurs besloot CSM Steelstructures gebruik te maken van een ruimteframestructuur, waarbij 3D-gebogen buizen als basis dienden. “Dit stelde ons in staat om de grote overspanningen van de spiraaltrappen te realiseren zonder concessies te doen aan de stabiliteit van de constructie”, vertelt projectleider Andreas Vermeeren, werkzaam bij CSM Steelstructures.  

Pointcloud verbindt oud met nieuw

Om het bestaande gebouw nauwkeurig in kaart te brengen, werd een volledige pointcloud van de loods gemaakt. Deze gedetailleerde digitale weergave van de bestaande betonstructuur gaf het team een realistisch model van de ruimte, wat essentieel was voor het ontwikkelen van een werkbaar 3D-model voor de nieuwe staalconstructie. “Door deze techniek konden we de integratie van de nieuwe constructie naadloos plannen en precies afstemmen op de bestaande loods”, aldus Robin Hurkmans, project engineer bij CSM Steelstructures.

Unieke materialen en gedetailleerde afwerking

De staalconstructie is omhuld met spiegelend RVS, wat een moderne uitstraling geeft, terwijl binnenin de Tornado houten elementen zijn verwerkt die verwijzen naar de scheepvaartgeschiedenis van Rotterdam. Het dak is bedekt met dubbelgekromde glaspanelen, een technisch uitdagende keuze vanwege de complexiteit van de geometrie. Deze materialen en afwerkingen maken het project niet alleen architectonisch , maar ook technisch zeer indrukwekkend.

BIM-gestuurd ontwerp 

Het projectteam maakt intensief gebruik van BIM-technologie, waarbij Rhino, Grasshopper en Tekla Structures centraal staan. Door het parametrisch ontwerpen met Grasshopper konden de complexiteit en variabiliteit van de 3D-structuur efficiënt gemodelleerd worden. Het uiteindelijke model werd geüpload in Tekla Structures, waar het verder werd uitgewerkt voor productie en montage. “Deze werkwijze zorgde voor een perfecte afstemming van de verschillende materialen en een foutloos ontwerp”, aldus Hurkmans. 

“Tekla Structures speelde een sleutelrol in het afstemmen van de modellen van alle externe bouwpartners en het genereren van gedetailleerde productietekeningen en NC-bestanden”, vertelt Lisa Luys, projectingenieur bij CSM Steelstructures. “Dit vergemakkelijkte de productie en garandeerde dat alles op tijd en volgens specificatie geleverd werd.” Op de bouwplaats zelf werd Trimble Connect ingezet om het 3D-model te visualiseren en de juiste afmetingen te controleren. “Dankzij Trimble Connect konden alle benodigde gegevens direct op de werf worden geraadpleegd, wat de montage van de complexe Tornado-structuur enorm versnelde.”

Clash-free integratie

BIM was essentieel voor het succes van FENIX. Door het project in 3D te modelleren, konden de bouwpartners van begin af aan potentiële problemen identificeren en oplossen. Hurkmans licht toe: “Dit soort projecten is zonder BIM-technologie onmogelijk efficiënt uit te voeren. BIM werkt als een cruciaal hulpmiddel om alles van de juiste materialen tot de clash-free integratie van verschillende modellen te beheersen.”

Ondanks de complexiteit van het project was er altijd vertrouwen en een open communicatie. De verstandhouding tussen de architecten, ingenieurs en bouwers maakte het mogelijk om een technisch uitdagend ontwerp succesvol te realiseren. “Hier mogen we écht trots op zijn. FENIX is een visitekaartje voor ons vakmanschap en de kennis van ons team”, aldus Vermeeren. In het afgelopen voorjaar opende FENIX haar deuren voor het publiek.