Nederlandse betonindustrie loopt voorop in verduurzaming

Bij het bedrijfsleven en de overheid hoor je deze dagen veel gesteun als het gaat om het halen van de klimaatdoelstellingen van het Parijsakkoord. In 2030 een reductie van 50% CO2-uitstoot ten opzichte van 1990? ‘Onmogelijk!’, ‘Gaan we niet halen!’ en ‘Niet realistisch!’ Toch is er een stille revolutie gaande in een industrie die van oudsher bekend staat om haar grote CO2-voetafdruk: de betonsector.

Onder de bezielende leiding van Betonhuis, de branchevereniging voor opdrachtgevers, toeleveranciers en bouwbedrijven in de Nederlandse betonindustrie, wordt hard gewerkt aan de duurzaamheid van de cement- en betonproductie. Sinds 2020 brengt Betonhuis jaarlijks het Concrete Sustainability Council (CSC) Duurzaamheidsverslag uit. Met het verslag voldoen de participerende bedrijven gezamenlijk aan de duurzaamheidseisen zoals die door de internationale Concrete Sustainability Council (CSC) zijn vastgesteld. Het CSC-systeem is een certificatiesysteem voor de gehele betonketen, gericht op de certificering van grondstoffen, beton en productielocaties. Opdrachtgevers, toeleveranciers en bouwbedrijven werken hierin samen aan een duurzamere betonsector met als doel een CO₂-neutrale en circulaire betonsector in 2030, waarbij emissies zoveel mogelijk gereduceerd worden.

Voorbeeldfunctie

“We zijn in 2020 begonnen met de monitoring van de betonsector in Nederland”, zegt Remco Kerkhoven, woordvoerder van Betonhuis. “We sloten ons aan bij het CSC omdat je op deze manier in de pas loopt met wat in Europa gebeurt. De eisen van CSC groeien mee met de ontwikkelingen in de industrie en wetgeving. Die worden elke twee tot drie jaar iets strenger om realistisch te blijven ten opzichte van onze doelen.”

De Nederlandse betonsector deed het ten opzichte van de betonindustrie in de rest van de wereld al goed. Slechts 1,6% van de nationale uitstoot van CO2 in Nederland komt voor rekening van de betonindustrie. Vergelijk dat met 5% voor de rest van Europa of zelfs 7% wereldwijd. Maar daar nam Betonhuis geen genoegen mee. Betonhuis Betonmortel monitort al vanaf 2011 en had al een eigen meetlat voor de branche. Daarmee zocht het aansluiting met CSC. Dankzij deze samenwerking vervult de Nederlandse betonindustrie niet alleen een voorbeeldfunctie binnen de eigen sector wereldwijd, maar is het langzamerhand ook een gids geworden voor andere industrieën binnen Nederland. 

Autoriteit en expertise

“De Concrete Valley Group is al jaren lid van Betonhuis”, zegt Ron van Boven, directeur van Waco, onderdeel van Concrete Valley Group. “Door de prettige en proactieve samenwerking was de keuze snel gemaakt om de certificering op deze wijze in te zetten.” Het certificaat is volgens hem een manier om te laten zien wat Concrete Valley al doet. “Duurzaamheid zit diep verankerd in ons DNA. Het staat voor onze autoriteit en expertise op dit gebied. Binnen Concrete Valley Group maken we gebruik van zonne-energie, elektrificeren we ons wagenpark en ontwikkelen we cementarm beton.”

Het CSC-certificaat gaat niet alleen over duurzaamheid, maar kijkt naar maatschappelijk verantwoord ondernemen in het algemeen, waarbij ook oog is voor mens en natuur. Het CSC-certificaat sluit ook nauw aan bij de Corporate Sustainability Reporting Directive (CSRD) van de Europese Unie en de ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties.  

Gezamenlijke verslaglegging

“De ruim 130 bij het CSC Duurzaamheidsverslag aangesloten bedrijven vertegenwoordigen ongeveer twee derde van de Nederlandse betonindustrie en zijn dankzij Betonhuis verenigd in één verslaglegging op het gebied van duurzaamheid”, zegt Kerkhoven. “Stel je voor dat elk bedrijf dit zelf zou moeten doen. Een bedrijf moet zich dan inlezen in de eisen en die vertalen naar de eigen situatie. Vervolgens komt er de verslaglegging, die dan ook nog eens zelf gecertificeerd moet worden via een certificerend bedrijf en een accountant. Een onbegonnen klus. In samenwerking met de Concrete Sustainability Council bieden wij deze verantwoorde oplossing die binnen CSC goedgekeurd is. Een bedrijf kan uiteraard ook zelf een duurzaamheidsverslag aanleveren.”

Maar ook op het gebied van dataverzameling komt Betonhuis samen met het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en partijen uit het Betonakkoord de leden tegemoet. De organisatie heeft de Monitoringstool ontwikkeld, een softwareprogramma waarin bedrijven de gegevens over hun bedrijf kunnen invullen, waarna de uitkomsten met betrekking tot duurzaamheid automatisch gegenereerd worden. Deze gegevens worden vervolgens gecontroleerd. “De bedrijven kunnen voor verschillende niveaus gecertificeerd worden”, legt Kerkhoven uit. “We hebben brons, zilver en goud. Sinds 2020 is er een niveau bij gekomen: platina. Hoe hoger het niveau, hoe strenger de eisen. De certificaten worden toegekend op basis van de rapportage van drie keuringsbedrijven én een audit van een accountant.”

Goud

Een certificaat is drie jaar geldig. In 2017 was er een eerste golf van bedrijven die meedeed. Omdat hun certificaten in 2023 verliepen, gingen veel deelnemers meteen voor niveau goud. “In Nederland hebben in vergelijking met Duitsland en België veel bedrijven nu het niveau goud behaald”, aldus Kerkhoven. “Hoewel de wettelijke verplichting straks pas komt, zijn veel bedrijven nu al gemotiveerd om goud te halen.” Inmiddels zijn er maar liefst 200 certificaten uitgereikt. “Natuurlijk gaan wij voor goud”, zegt René Kors, technisch directeur van Kijlstra Betonmortel. “Uiteindelijk is het niet de vraag of je gaat verduurzamen, maar wanneer. En in dat geval kun je maar beter koploper zijn dan achteraan in het peloton meehobbelen. Bovendien helpt het ons om ons in de markt te onderscheiden.” Ook voor Concrete Valley is goud de enig logische optie, omdat het bedrijf zo kan laten zien wat het waard is. “Als pioniers in onze sector streven we ernaar telkens nieuwe standaarden te zetten. Vanaf het begin ontwikkelen we elementen die tot 70% minder materiaal vergen, met behoud van dezelfde eigenschappen als traditionele betonnen elementen”, aldus Van Boven.

Betonhuis heeft in 2023 de aftrap gegeven voor de uitvoering van de CO2-Roadmap Beton. De brancheorganisatie wil zich met die roadmap inzetten voor een aanzienlijke CO2-reductie in beton(mortel)producten tegen 2030. De leden van Betonhuis streven naar een CO2-reductie van 25 tot 30% in hun productie ten opzichte van 2022. “Hier gebeurt het echte werk”, zegt Kerkhoven namens Betonhuis. “We krijgen wel eens kritiek en dat mag, maar met onze certificeringen en audits weten we waar we voor staan. Wij maken samen met de aangesloten bedrijven meters op het gebied van duurzaamheid.”

Om te zien wat concreet in Nederland gedaan wordt om het bedrijfsleven te verduurzamen, kun je zelf het Duurzaamheidsverslag lezen via betonhuis.nl/duurzaamheidsverslag-2023