Futuristische blikvanger door wit cement

The Orbit, Shanghai

Aan de Xuhui Riverside vormt openbaar kunstgebouw ‘The Orbit’ het vierde designproject van Thomas Heatherwick in Shanghai. Met een GRC-gevel die lijkt op dansende linten stimuleert het gebouw bezoekers om de open boogvormige trappen, bruggen en terrassen vrij te verkennen. Bovendien biedt het gebouw een voorproefje van stedelijke waterfrontkunst en recreatie. Het gedeelte van de Shanghai waterfront – beter bekend als ‘Shanghai West Bund’ en gelegen langs de Huangpu-rivier – herbergt tal van gerenommeerde kunstgalerijen en toonaangevende financiële instellingen. Ook dient het als een centrum voor grootschalige kunst- en culturele evenementen. Hier kruisen architectuur en levensstijl en wordt een voortdurend stromend feest gepresenteerd, dat de ethos van de stad als ‘nieuwe generatie waterfrontvernieuwing’ weerspiegelt. Als observatorium en herkenningspunt aan de rivier zal West Bund Orbit dienen als hét startpunt voor de gehele West Bund Financial City.

Als eyecatcher van het Xuhui Financial District is de West Bund Orbit met zorg ontworpen door de wereldberoemde architect Thomas Heatherwick. Uniek hierbij is de combinatie van dynamische en statische designelementen en een groen ecologisch concept. Het interieurontwerp wordt geleid door architect Yu Ting van Wutopia Lab, waardoor The Orbit een open kunstwerk wordt dat nauw verbonden is met de stedelijke omgeving en leefwijze in het gebied.

Geometrische precisie, vloeiende schoonheid

‘The Orbit’ verwijst naar de natuurlijke vormen die in het ontwerp gepresenteerd worden, zoals watergolven, draaikolken, linten en sterren. Mensen wandelen als sterren rondom The Orbit aan de periferie van het gebouw. De daktuin biedt bovendien ruimte voor verschillende openbare activiteiten. De ontwerpinspiratie voor de buitenste ‘orbit’ is afgeleid van de ‘maanbrug’, die vaak te vinden is in oude Chinese tuinen en combineert geometrische precisie met vloeiende schoonheid. De architect gebruikt de vloeiende orbit, die tevens de voetgangerspaden verbindt, om het gebouw met een dynamisch en golvend lint te omhullen.

De gebouwschil van de West Bund Orbit bestaat uit een zigzag glazen gordijnmuur en GRC-lintelementen. De grote gordijnmuur wordt ondersteund door stalen beugels, waardoor de noodzaak voor balken wordt geëlimineerd en de transparantie wordt verhoogd. Het project heeft een diameter van 19,10 meter en een totaal bovengronds vloeroppervlak van 4.500 vierkante meter. Onderscheidend zijn de rangschikking van de traphellingen, GRC-linten, balustrades en landschapsplantenbakken langs de trappen, waardoor bezoekers kunnen genieten van het groen én het rivierschilderij.

Reflecterende parelmoerschelpen 

Tijdens de selectie van het lintmateriaal werden verschillende materialen zoals metaal, keramiek en GRC uitgebreid getest. Op basis hiervan werd gekozen voor GRC-lintelementen gemaakt met Aalborg White cement, geproduceerd door Zhuhai Shantai Precaster. GRC toont vloeiende gebogen vormen. Dankzij de toevoeging van reflecterende parelmoerschelpen wordt bovendien de ideale terrazzo-oppervlaktetextuur bereikt.

Zichtbaar fundament

Het lint is lichtbeige van kleur en toont een gouden tint onder zonlicht. De hoge stabiliteit van wit cement zorgt ervoor dat de algehele kleurtoon van het gebouw uniform blijft. De hoge zuiverheid van Aalborg wit cement reageert volledig met alle toevoegingen, wat resulteert in een gladde en delicate textuur. Hierdoor wordt de algehele kwaliteit van het gebouw verbeterd. Na het polijsten verhoogt het dichte betonnen oppervlak de vervuilingsbestendigheid van de GRC-gevel. Het flexibele en veelzijdige materiaal transformeert op deze manier het ontwerpconcept van de architect in een zichtbaar fundament, wat het gebouw meer functionaliteit en mogelijkheden biedt.

Tijdens de ontwerpfase optimaliseerde het adviesteam het ontwerp door een lintstructuur te engineeren met drie lagen doosvormige hoofdliggers die van binnen naar buiten zijn gerangschikt. In combinatie met afnemende secties ontstaat een licht en transparant architecturaal effect voor de linttrap en de gevel van de tentoonstellingshal. Het lint op de trap werd ontworpen met een volledig parametrisch ontwerp, waarbij elk lint bestaat uit zeven lagen die vloeiende curves vormen door variaties in paneelgrootte en overlappingshoeveelheden. Met behulp van BIM-modellering en parameterontwerp werd het aantal GRC-paneelvormen geoptimaliseerd. Om botsingen te vermijden, werden bovendien de installatie en positionering bepaald. Binnen de toelaatbare foutmarge werden componentvariaties gestroomlijnd tot het kleinste aantal mogelijke types. Dit resulteerde in een maluitnuttingsverhoging van meer dan 600% en verminderde het maloppervlak van ongeveer 2.000 vierkante meter tot ongeveer 300 vierkante meter.

Tijdens de constructie werden de linten geïnstalleerd vanaf het midden naar de uiteinden van elke spoel om de bouwefficiëntie te verbeteren en om een hoge kwaliteit te borgen. The Orbit zal de perceptie van mensen over de functionaliteit van openbare gebouwen herdefiniëren, zegt Neil Hubbard, Groepsleider bij Heatherwick Studio. “Deze tentoonstellingshal is bedoeld om verkend en ervaren te worden. In plaats van simpelweg een galerie binnen een decoratieve gevel te sluiten, zal The Orbit tot leven komen door de mensen die het bezoeken. De locatie aan de bocht van de rivier stelt het gebouw in staat om een echt herkenningspunt voor het gebied te worden en mensen aan te trekken. Niet alleen voor de evenementen die het organiseert, maar voor de gehele Shanghai West Bund.”